Trong lĩnh vực vận tải đường biển quốc tế, vận đơn đường biển là chứng từ quan trọng không thể thiếu. Vậy, vận đơn đường biển là gì và bao gồm các dạng nào? Để hiểu rõ hơn về những vấn đề này, cùng tìm hiểu thông qua bài viết sau đây của Hữu Toàn Logistics.
Vận đơn đường biển là gì?
Vận đơn đường biển (Bill of Lading, viết tắt là B/L) là chứng từ quan trọng trong việc vận chuyển hàng hoá bằng đường biển. Đây là một giấy tờ mà người chuyên chở hoặc người đại diện phát hành cho người gửi hàng sau khi hàng hoá đã được đặt lên tàu hoặc sau khi đã tiếp nhận.
Bill of Lading là một trong những tài liệu thiết yếu trong quá trình vận chuyển. Để có thể vận chuyển bất kỳ loại hàng hoá nào, Bill of Lading đóng vai trò như một biên nhận hoặc một hợp đồng vận chuyển. Thông tin có trong vận đơn có ý nghĩa quan trọng vì nó hướng dẫn các hoạt động của nhân viên dịch vụ vận tải trong suốt quá trình vận chuyển hàng hoá trên tàu. Tất cả thông tin cần thiết như số lượng hàng hoá, phương thức thanh toán, quy trình xử lý tại cảng biển,… đều được thể hiện rõ ràng trong vận đơn.
Một giấy vận đơn hợp pháp chứng tỏ rằng hãng vận chuyển đã nhận được phí vận chuyển theo mô tả và có trách nhiệm chuyển giao hàng hóa trong tình trạng đúng như đã thỏa thuận cho người nhận hàng.
Chức năng về vận đơn đường biển
Chứng từ vận đơn đường biển sẽ có 3 chức năng chính như sau:
- Vận đơn đường biển chính là tài liệu chứng nhận việc người vận chuyển đã nhận hàng để vận chuyển. Vận đơn là minh chứng rõ ràng cho việc người vận chuyển đã nhận hàng. Ghi chép về số lượng, trọng lượng, và tình trạng của hàng hoá. Ngay khi vận đơn được cấp, người vận chuyển phải đảm bảo an toàn và trách nhiệm vận chuyển toàn bộ hàng hóa trong quá trình vận chuyển. Họ cũng phải chịu trách nhiệm giao hàng tại cảng đích và thu hồi vận đơn.
- Vận đơn đường biển là bằng chứng về quyền sở hữu của hàng hoá được ghi trên vận đơn. Người nắm giữ vận đơn có quyền đòi sở hữu các mặt hàng được ghi trên tài liệu đó. Do tính chất sở hữu, vận đơn được coi là một tài liệu có tính chất lưu thông. Có thể mua bán, chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa được ghi trên vận đơn thông qua việc mua bán, chuyển nhượng vận đơn.
- Vận đơn đường biển thể hiện hợp đồng vận chuyển đã được ký kết giữa các bên liên quan. Chứng từ này không chỉ điều chỉnh mối quan hệ giữa người gửi và người vận chuyển, mà còn quy định mối quan hệ giữa người vận chuyển và người nhận hàng hoặc người nắm giữ vận đơn. Tất cả thông tin trong vận đơn đều có giá trị làm bằng chứng giải quyết các tranh chấp có thể phát sinh giữa người cấp vận đơn và người nắm giữ.
Các loại vận đơn đường biển phổ biến
Có nhiều cách để phân loại vận đơn đường biển dựa trên từng hình thức, đặc điểm và tính chất khác nhau. Dưới đây là một số loại thường gặp, được Hữu Toàn Logistics tổng hợp:
Phân loại vận đơn theo chủ thể nhận hàng:
- Vận đơn đích danh (straight bills of lading): Loại vận đơn này ghi rõ tên, địa chỉ và thông tin liên hệ khác (như số điện thoại, fax, email) của người nhận hàng. Chỉ đối tượng này mới có quyền nhận hàng khi xuất trình vận đơn hợp lệ.
- Vận đơn theo lệnh (order bills of lading): Đây là loại phổ biến nhất trong thương mại và vận tải quốc tế. Người vận chuyển sẽ giao hàng theo lệnh của người gửi hàng hoặc của người được ghi trên vận đơn.
- Vận đơn vô danh (bearer bills of lading): Loại này cho phép giao hàng cho bất kỳ ai xuất trình vận đơn. Đây có thể coi là phiên bản vận đơn theo lệnh, nhưng không ghi rõ lệnh của người nào.
Phân loại dựa theo tình trạng vận đơn:
- Vận đơn hoàn hảo (Clean B/L) hay vận đơn sạch: Đây là loại vận đơn không có ghi chú về khiếm khuyết của hàng hóa hoặc bao bì.
- Vận đơn không hoàn hảo (Unclean B/L) hay vận đơn bẩn: Loại này có chứa ghi chú về khiếm khuyết của hàng hoá, bao bì, chẳng hạn như bao bì bị rách, hàng hóa bị ẩm,…
Phân loại dựa theo tình trạng nhận hàng:
- Vận đơn đã xếp hàng lên tàu (Shipped on board B/L): Được cấp sau khi hàng hoá đã được xếp lên tàu.
- Vận đơn nhận hàng để xếp (Received for shipment B/L): Được cấp trước khi hàng hoá được xếp lên tàu. Vận đơn này có thể chuyển đổi thành “vận đơn đã xếp hàng lên tàu” bằng cách thêm thông tin về tên tàu và ngày xếp hàng thực tế lên tàu.
Phân loại dựa theo chủ thể cấp vận đơn:
- Vận đơn chủ (Master Bill of Lading – MBL): Được phát hành bởi hãng tàu. Người gửi và người nhận hàng có thể là chủ hàng hoặc công ty giao nhận (hoặc đại lý).
- Vận đơn nhà (House Bill of Lading – HBL): Do công ty giao nhận vận tải phát hành. Người gửi và người nhận hàng thường là chủ hàng (công ty xuất nhập khẩu).
Phân loại theo xuất trình vận đơn:
- Vận đơn gốc (Original B/L): Người nhận hàng phải xuất trình vận đơn gốc để nhận lệnh giao hàng (D/O).
- Vận đơn giao hàng bằng điện (Telex Release B/L): Người nhận hàng không cần xuất trình vận đơn gốc vì đã có thông điệp điện tử xác nhận giao hàng.
- Vận đơn đã được xuất trình (Surrendered B/L): Đã được xuất trình cho hãng tàu hoặc đại diện hãng tàu, thường tại cảng xếp hàng (sau khi phát hành).
Một số loại vận đơn khác:
- Seaway bill: Có chức năng giống giấy gửi hàng, không có tính chất chứng từ sở hữu như B/L.
- Switch Bill of Lading: Loại vận đơn 3 bên, liên quan đến giao dịch mua bán giữa 3 bên, trong đó người mua và người bán cuối cùng thực tế không quen biết nhau mà thông qua một bên trung gian.
- Combined Bill of Lading (Vận đơn liên hợp): Sử dụng khi hàng hóa vận chuyển từ điểm xuất phát đến điểm đích qua nhiều loại phương tiện vận tải khác nhau, thường có ít nhất một phần bằng tàu biển, ví dụ như tàu biển kết hợp với xe tải.
Xem thêm bài viết:
Cách tra cứu vị trí container cát lái
Cách tra cứu vị trí container cảng tân vũ
Lưu ý mẫu nội dung về vận đơn đường biển mới nhất
Khi sử dụng mẫu vận đơn đường biển, cần tuân thủ những nguyên tắc sau để đảm bảo an toàn và thuận tiện trong quá trình giao nhận hàng:
- Tính pháp lý của vận đơn: Vì vận đơn được sử dụng chủ yếu trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ người gửi đến người nhận, việc đảm bảo tính pháp lý là rất quan trọng. Bất kỳ tình huống mất mát hay hư hỏng hàng hóa nào cũng sẽ được giải quyết dựa trên các thông tin ghi trên vận đơn. Do đó, cần chú ý rằng vận đơn phải có giá trị pháp lý chính xác và đúng đắn, để định rõ căn cứ cho tất cả các bên liên quan.
- Kiểm tra thông tin trên vận đơn: Cần kiểm tra và xác minh thông tin ghi trên vận đơn để hạn chế việc phát sinh thời gian tranh chấp và phiền hà từ việc kiện tụng. Các thông tin cần chú ý nhiều nhất liên quan đến loại hàng hóa, số lượng hàng, ngày tháng giao dịch, và xác nhận bằng chữ ký.
Trên đây là những thông tin được chia sẻ về vận đơn đường biển. Quý khách hàng muốn tìm hiểu thêm về vận đơn đường biển cũng như các hoạt động vận chuyển qua đường sắt, hàng không, gửi hàng, container, hàng tàu, tàu biển, vui lòng liên hệ với Hữu Toàn Logistics theo địa chỉ:
Thông tin liên hệ:
- Hữu Toàn Logistics
- Địa chỉ: 5/219 Thủ Khoa Huân, Tổ 4A, Hòa Lân 1, Thuận Giao, Thuận An, Bình Dương, Việt Nam.
- Hotline: 0937707327
- Email: Info@huutoanlogistics.com
- Website: https://huutoanlogistics.com
